Pink Floyd Fans Nederland

Verhalen: CD-bespreking ‘Dark Side of the Moon’ van Pink Floyd

Geplaatst op Tuesday 29 April @ 22:38:19 GMT+1 door FloydianTheo

CD-bespreking ‘Dark Side of the Moon’ van Pink Floyd, door Samuel Vileyn

Dark Side of The Moon was het eerste echte volledige conceptalbum van Pink Floyd. Het was ook hun eerste wereldwijde en ook hun grootste succes. Het stond maar liefst 741 weken (of 14 jaar) in de Amerikaanse Top 100 en gaat nu nog wekelijks gemiddeld 8000 keer over de toonbank. Een onderzoek wees uit dat 1 op de 14 Amerikanen jonger dan 50 het album in hun bezit hebben, of ooit gehad hebben. Dit alles bewijst dat het album belangrijk was in de geschiedenis van de rock-muziek.

Dark Side Of The Moon

Het concept


In 1971 werd aan de keukentafel van drummer Nick Mason beslist dat de volgende plaat een conceptplaat ging worden, met één centraal thema. Het thema van het album is de keerzijde van het leven, het donkere kantje van het leven geworden. De nummers gaan over tijd, geld, oorlog, dood, geestesziekte, … Voordien had de band al eerder met concepten gewerkt, zoals bijvoord het nummer ‘Echoes’, maar er was nog geen plaat opgedragen aan een bepaald thema. ‘Echoes’ was trouwens het eerste nummer waarin tekstschrijver Roger Waters voor het eerst met empathie over andere mensen schreef: “Strangers passing in the street, by chance two seperate glances meet, and I am you and what I see is me.” Die empathie trok hij dan door naar ‘Dark Side of the Moon’, waarin hij ook over mensen en hun gevoel schreef.

Voorbereiding

Oorspronkelijk wilde de band het album ‘Dark Side of the Moon’ dopen, maar de band Medicine Head bracht in 1972 een album uit met dezelfde titel. Pink Floyd besloot om het album te herdopen naar ‘Eclipse: A Piece for Assorted Lunatics’. Het album van Medicine Head flopte echter, waardoor Pink Floyd toch teruggreep naar de titel ‘Dark Side of the Moon’. De nummers ontstonden tijdens repetities en werden al verschillende malen live uitgevoerd voor ze de studio binnen gingen. Dit had het voordeel dat de nummers er al stonden, alles was uitgetest en aangepast. Bovendien hadden ze nu extra tijd om effecten te bedenken en toe te voegen. Roger Waters schreef alle teksten.

Effecten

Als effect werden er veel geluidsfragmenten toegevoegd. Het album begint met een hartslag die zachtjes luider en luider gaat. Daar bovenop werden geluidseffecten geplaats die verder in het album terugkomen: een stem die over geestesziekte praat, geluid van een kassa, gelach en een schreeuw. Het album eindigt op dezelfde manier: een hartslag, met daarop zachtjes een stem die zegt: “There’s no dark side of the moon really, as a matter of fact it’s all dark.”

Ik haalde het hierboven ook al aan: er komen stemmen voor op de plaat. De band maakte fiches met vragen op, en begon iedereen in de studio te interviewen. Het begon met heel gemakkelijke vraagjes, tot er overgegaan werd op vragen die op de diepere zin van het leven in gingen. Onder andere Paul McCartney werd geïnterviewd, maar zijn stem kwam niet op de plaat terecht. De stemmen die op de plaat terecht komen hebben het over de angst voor de dood, over dronkenschap en agressie. Op het einde komt er ook gelach bij.

Naast stemmen en de hartslag komen er nog diverse geluidseffecten aan bod. ‘On the run’ is eigenlijk een nummer dat opgebouwd werd uit geluidseffecten met een drum er bij. Dit wordt hieronder besproken.

‘Time’ start met verschillende klokken die op hetzelfde moment beginnen te luiden. Met de technologie van deze tijd maak je snel zo’n geluidseffect, maar toen moest alles manueel gebeuren: de klokken opnemen, maar ze ook tegelijkertijd afspelen bij de opnames! Alle technici en bandleden zaten aan de knoppen om samen alles te kunnen laten afspelen.

‘Money’ tenslotte heeft in het begin een loop van een kassa die het ritme aangeeft. Hier speelt echter geen echte kassa, maar Roger Waters die met behulp van enkele muntjes, een pot en een plaat om klei op te boetseren dit geluid simuleert. Vervolgens werd het geluid gekopieerd en letterlijk met de hand aan elkaar op een band geplakt.

De nummers

De tracklist:


Speak to Me (1:30)
Breathe (2:43)
On the Run (3:30)
Time/Breathe reprise (6:53)
The Great Gig in the Sky (4:15)
Money (6:30)
Us and Them (7:34)
Any Colour You Like (3:24)
Brain Damage (3:50)
Eclipse (1:45)

Het openingsnummer, ‘Speak to Me’, is de intro van de plaat. Je hoort een stille hartslag die meer en meer op de voorgrond geraakt. Er komen meer en meer stemmen en geluiden boven. Het eindigt in een schreeuw, die overgaat in het volgende nummer, ‘Breathe’. De credits zijn voor Nick Mason. Het is niet zeker of het idee van hem kwam. Er wordt aangenomen dat hij die credits bij wijze van geschenk kreeg.
Volgens interpretaties van fans zou ‘Speak to Me’ conceptie en de geboorte voorstellen. De hartslag die harder en harder gaat kloppen past daar perfect in. De baby hoort wat hij van het leven mag verwachten (de stemmen zijn een soort proloog van de plaat), en met een schreeuw wordt het kind geboren.

Breathe is een rustig nummer, een beetje verrassend rustig na de opbouw in de opener ‘Speak to me’.
In ‘Breathe’ lijkt het alsof een ouder aan een pasgeborene vertelt hoe het leven er uit zal zien. Het kind krijgt de instructie om te ademen en om zelf beslissingen te durven nemen, en niet te vertrouwen op het geloof. Het kind moet houden van iedereen en zeker de ouders niet alleen achterlaten. Daarna krijgt het kind nog te horen dat het zal moeten werken en werken en werken. Het zal tenslotte zijn eigen graf graven.

‘On the Run’ is zoals gezegd een grote aaneenschakeling van geluidseffecten. Tijdens eerdere optredens was dit een jam. De bandleden waren er echter niet tevreden over, en bedachten iets nieuws in de studio. Er werden achtereenvolgens acht noten ingeduwd op een synthesizer, die dan vervolgens versneld werden. Dit was de basis van het nummer. Daar bovenop kwamen er geluiden van op Heathrow, geluiden van een lopende technicus en een achteruit gespeelde gitaar. Het nummer eindigt met een grote explosie.
Het nummer staat open voor interpretaties, aangezien er geen gezongen tekst in voorkomt. Volgens sommige fans is dit nummer een metafoor voor ons haastige leven, waarin we lopen om een vliegtuig te halen dat later, op het einde van het nummer neerstort. De ironie van het nummer is dus dat haast (je vliegtuig halen in je jachtige leven) eigenlijk je eigen graf graven is (neerstorten). Tijdens shows gebruikte Pink Floyd een bijna levensecht vliegtuig dat neerstortte op het einde van het nummer.

‘Time’ begint met het gelijktijdig afspelen van de klokken. Hierna begint er ergens een klok te tikken. In werkelijkheid is dit Roger Waters die met een plectrum zijn snaren aanraakt terwijl hij dempt met de palm van zijn hand. Nick Mason valt in door een solo te spelen op de toms van zijn drumstel. Volgens Mason waren er geen verschillende toms voorhanden in de studio, en moest hij die herstemmen als hij een andere toon wilde. Gedurende die hele intro is de hartslag aanwezig. Na 2:30 begint het nummer uiteindelijk. Voor het eerst, maar niet voor het laatst in dit album, komt het achtergrond koor er bij. De eerste gitaarsolo komt ook in dit nummer. Er is geen echt muzikaal einde aan dit nummer, want het gaat rechtstreeks over in ‘Breathe reprise’. Het is het enige nummer van de plaat dat credits heeft voor alle leden van de band.
De hartslag die je in het begin hoort verwijst ook hier weer naar het leven. Het nummer gaat over het verlopen van tijd, de tijd die je in je leven hebt. Het gevoel dat je leven voorbij gaat zonder dat je er iets mee hebt aangevangen. Roger Waters verwoordt het als volgt: “Je hele kindertijd en jeugd wordt je voorgehouden dat je je voorbereidt op de start van je echte leven, als je 25 bent. Maar je leven start dan helemaal niet, het start wanneer je geboren wordt!” Je staat de hele tijd te wachten op het startsein van je leven, maar dat schot heb je gemist, zingt David Gilmour. En daar in de verte loert de dood…

‘Breathe reprise’ is een verlengstuk van ‘Breathe’. Beide nummers kunnen gemakkelijk zonder aanpassing na elkaar gespeeld worden. ‘Breathe reprise’ heeft dan ook hetzelfde rustige ritme, hetzelfde geluid en dezelfde akkoorden.
In het begin van het nummer kom je koud thuis en ga je bij de warme haard gaan zitten. Je komt even tot rust om te genieten. Eindelijk heb je in je leven de tijd gevonden om het jachtige leven achter je te laten en om te genieten. Je gaat genieten, nu het nog kan…

‘The Great Gig in the Sky’ is opnieuw een instrumentaal nummer. Het begint met een prachtig pianostuk van Rick Wright, dat bij de opbouw begeleid wordt door bas, pedal steel, stemmen, drum en het gezang van Clare Torry. De piano kwam er toen Rick Wright een akkoord probeerde na te spelen uit een nummer van Miles Davis. Toen ze Clare vroegen om het stuk in te zingen gaven ze haar carte blanche. Ze moest zingen met de dood voor ogen. Alle bandleden vonden haar werk prachtig, maar toen ze uit de studio kwam zei ze dat ze zich schaamde en excuseerde ze zich. Ze was blijkbaar niet helemaal tevreden. De band behield echter haar gezang. Pas in 2005 kwamen de credits ook op haar naam, na een rechtszaak.
Het nummer gaat over de dood. De titel is een beetje ironisch, alsof de dood het grote hoogtepunt in je leven is. Er komen stemmen in voor die zeggen niet bang te zijn voor de dood. Nauwelijks hoorbaar in het midden van de zang kan je horen “If you hear this whisper you’re dying.” Dit nummer sluit dan ook perfect aan op het voorgaande nummer. Het is tevens het laatste nummer van de A-kant van de plaat, en dus een afronding van het leven.

Dit is de samenvatting van de A-kant, met name het verloop van het leven: je wordt geboren tijdens ‘Speak to me’ en je groeit op tijdens ‘Breathe’, waarin je je opvoeding krijgt. Je maakt kennis met het jachtige leven in ‘On the run’, iets wat wel eens je dood kan betekenen. Hierdoor kom je tot het besef dat je ouder wordt en niets met je leven hebt aangevangen, dit gebeurt in ‘Time’. Je besluit om het over een andere boeg te gooien tijdens ‘Breathe reprise’. Je gaat nu meer genieten van het leven, nu het nog kan. Maar vlak daarna komt de dood, veel tijd om de echte waarde van het leven te ontdekken heb je niet gekregen…

De B-kant start met het nummer ‘Money’. Het wordt gespeeld in een vreemde maatsoort voor de rock-muziek, namelijk 7/8ste maat. David Gilmour vond het echter moeilijk om te soleren in die maat, dus werd er voor de solo overgegaan op 4 maten. Er komt voor het eerst ook saxofoon kijken bij de muziek.
Het nummer heeft een tekst die komt vanuit iemand die je kan bestempelen als rijke geldwolf. De tekst heeft dus een zekere ironie over zich, aangezien Roger Waters al meermaals aangaf tegen de visie van de geldwolf te zijn.

Het nummer ‘Money’ gaat rustig over in ‘Us and Them’. Het nummer werd oorspronkelijk geschreven voor de film ‘Zabriskie Point’, maar werd toen afgekeurd. Het nummer werd terug boven gehaald tijdens de sessies van ‘Dark Side of the Moon’. Hier komt de saxofoon nog eens terug. In het begin komt hij als het ware al fluisterend ingevallen. De muziek is heel rustig en werkt telkens naar een hoogtepunt toe: het refrein. Hier duikt het achtergrondkoortje terug op. Net als op het einde van het nummer ‘Time’ wordt er hier ook, zonder aanloop, overgegaan naar het volgende nummer.
Het nummer gaat over agressie en geweld. De titel refereert naar het feit dat we onszelf als volk of persoon altijd verdelen in Wij en Zij. Zij is de vijand, de tegenstander, een ander ras of een ander geloof. De mens is bang van de ander, of waar de ander voor staat, en dan duikt geweld op. Hij geeft in dit nummer dan ook kritiek op oorlog en de beslissing van leiders op mensen naar de oorlog te sturen.

Nadat de eerste strofe vooral oorlog behandelt, gaat de tweede strofe over racisme. De eerste woorden hierin zijn “Black and blue”, waarmee Roger Waters aangeeft hoe belachelijk het is om iemand niet te willen omwille van zijn of haar huidskleur. We leven in een wereld vol met kleur, en die gekleurde persoon wil je niet? In de laatste strofe wordt er gezongen dat bezit de basis is van geweld.

Direct na ‘Us and Them’ komt ‘Any Colour You Like’. Het is weerom een instrumentaal nummer. Er komen geen geluidseffecten in voor. Het is een soort jam, waarin de hele tijd maar twee akkoorden gespeeld worden. Het orgel heeft een hoofdrol in dit nummer. Het voelt voor mij aan als een aanloop naar het einde van de plaat: Brain Damage/Eclipse.
De betekenis van het nummer is zeker vatbaar voor interpretatie. Mijn interpretatie, mede door informatie op het web en het zien van het nummer live, is de volgende: het refereert naar drugs, maar ook naar de geestesziekte die er uit voort kan komen. Tijdens shows worden er psychedelische beelden op de achtergrond gespeeld. De titel van het nummer verwijst naar een citaat van Henry Ford: “You can have it any colour you like, as long it is black” zei de man over zijn wereldberoemde wagens. Pink Floyd zou hiermee kunnen bedoelen: wat er ook met je gebeurt, hoeveel drugs je ook neemt, je lot staat vast. En hier hebben ze het vast over Syd Barrett. Hij kon niet onderuit aan het lot dat hem te wachten stond: geestesziekte. Dit thema wordt behandelt in het volgende nummer. Dit is wel een heel pessimistische visie op het leven.

Met ‘Brain Damage’ zijn we bij het einde van de plaat. Het is een rustig nummer dat hoogtepunten heeft in de refreinen, waar ook de achtergrondzangeressen hun aandeel in hebben. Het heeft een duidelijke structuur: strofe – refrein – strofe – refrein – outro richting ‘Eclipse’. De drum op het einde kondigt ‘Eclipse’ aan.
De betekenis van dit nummer is duidelijk, en daar laat Roger ook geen twijfel over bestaan: Syd Barrett en zijn psychische problemen. De oorzaak van geestesziekte kan al die facetten zijn die Roger in de plaat belichte. Overal kan er een oorzaak liggen. En dan komt er nog eens de drugs bovenop. In dit nummer zingt Roger de titel: “I’ll see you on the dark side of the moon.” Met de donkere zijde van de maan wordt een plaats bedoelt die er altijd is, maar die je nooit of niet altijd opmerkt. Roger wilde met deze plaatsbeschrijving aangeven dat alle mensen die slechte kantjes hebben die hij beschrijft, maar dat ze verborgen kunnen blijven. Wij mensen worden soms boos, maar je ziet het niet altijd, we denken soms gemene dingen, maar je merkt het niet. En dat is ‘The Dark Side of the Moon’! Syd Barrett werd geestesziek, en geraakte ook daar verzeild. Je merkt dat het lot hier ook weer zijn aandeel in heeft. In ‘Eclipse’ geeft Roger nog meer uitleg over de donkere zijde van de maan. Roger Waters schreef dit nummer alleen bij hem thuis. Het was een soort ode aan een verloren vriend, Syd Barrett. Vanwege de persoonlijke waarde van dit nummer stond hij er op om het zelf te kunnen zingen.

Eclipse is het laatste nummer van de plaat. Het is een vervolg op ‘Brain Damage’. De twee nummers worden dan ook bijna niet afzonderlijk gespeeld. Het is één hoogtepunt, zoals er al in ‘Us and Them’ en ‘Brain Damage’ zaten. Na het korte nummer hoor je terug de hartslag die uitsterft.
Het nummer is een soort besluit van het album. Het is een opsomming van alles wat in ons leven opduikt, waarvan de laatste twee lijnen heel belangrijk zijn: “And everything under the sun is in tune, but the sun is eclipsed by the moon.” Alles dat onder de zon gebeurd zit goed, voelt goed aan. Alles kan in harmonie leven, zolang we maar weerstaan aan de donkere kantjes van het leven. Als we hier niet aan weerstaan, dan kruipt de maan voor de zon en zitten we aan de donkere zijde van de maan. Een eclips is een uitzonderlijke gebeurtenis, dus in deze donkere boodschap kan je toch nog de hoop vinden dat je maar uitzonderlijk op die donkere zijde belandt.







Posted in Verhalen

"CD-bespreking ‘Dark Side of the Moon’ van Pink Floyd" | Login/Creer een profiel | 1 Opmerkingen | Zoek Discussie
De schrijver is verantwoordelijk voor de inhoud van zijn berichten.

Gasten mogen geen opmerkingen plaatsen, registreer a.u.b.

Re: CD-bespreking ‘Dark Side of the Moon’ van Pink Floyd (Score: 1)
door brix420 op Friday 21 November @ 10:46:36 GMT+1
(Gebruikersinformatie | Stuur een bericht)
Prachtig ! Vertaald soms denk je zaken te begrijpen en luister je al jaren naar bepaalde texsten en koppel je daar je eigen interpretatie aan, en dan is het toch een beetje anders. Groet, Brix